Tóm tắt

Phùng Nguyễn Thế Nguyên*, Trần Diệp Tuấn*, Đoàn Thị Ngọc Diệp*

Mục tiêu: Sốc nhiễm khuẩn (SNK) có tỷ lệ tử vong cao tại các khoa hồi sức hiện nay. Suy thượng thận là vấn đề thường gặp trong SNK và có ảnh hưởng trên tiên lượng bệnh. Chẩn đoán và điều trị còn rất nhiều vấn đề chưa thống nhất. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định tỷ lệ suy thương thận ở trẻ em trong bệnh lý này và giá trị của cortisol trong máu trên tiên lượng bệnh.

Đối tượng phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiền cứu, mô tả có phân tích trên 74 trẻ SNK nhập nhập khoa Hồi sức, Cấp cứu Bệnh viện Nhi Đồng 1 từ tháng 10/2008 đến 4/2011.

Kết quả: Đa số trẻ dưới 5 tuổi (81,5%), nam chiếm 46,8%. Suy dinh dưỡng chiếm 14,9%. Hầu hết trẻ nhập viện trong tình trạng rất nặng 100% sốc mất bù, 55,4% huyết áp không đo được, rối loạn tri giác với lơ mơ và mê là 73%, 46,8% phải giúp thở hay bóp bóng lúc nhập viên, chỉ số Prism trung bình là 26,6 (10), 94,6% rối loạn chức năng đa cơ quan. Tỷ lệ suy thượng thận lúc nhập viện 9,5%, lúc 6 giờ sau điều trị là 13,5% và 24 giờ sau là 31,1%. Tỷ lệ suy thượng thận chung là 41,9%. Suy thượng thận không liên quan đến tử vong, tuy nhiên nhóm có cortisol >340 ng/ml có tỷ lệ tử vong cao hơn. 86,3% trẻ có cortisol > 180 ng/ml có rối loạn từ 3 cơ quan trở lên so với 16,1% ở trẻ có cortisol < 180 ng/ml (p=0,018). Nồng độ cortisol giảm dần qua 3 thời điểm nghiên cứu. Không có khác biệt thời gian, số lượng vận mạch giữa 2 nhóm suy thượng thận và không suy thượng thận. Nhóm suy thương thận có liều tối đa dopamine cao hơn (p=0,028).

Kết luận: Đa số trẻ nhập viện trong tình trạng rất nặng, sốc mất bù, nhiều cơ quan bị ảnh hưởng. Tỷ lệ suy thượng thận cao trong nghiên cứu. Suy thượng thận không liên quan đến tử vong. Cortisol máu tăng cao tại thời điểm chẩn đoán và giảm sau đó. Nhóm suy thượng thận có liều tối đa Dopamine cao hơn.

Từ khóa: Nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn, cortisol.

Abstract

BLOOD CORTISOL LEVEL IN PEDIATRIC SEPTIC SHOCK

Phung Nguyen The Nguyen, Tran Diep Tuan, Doan Thi Ngoc Diep
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 4 - 2011: 28 – 34

Objectives: Mortality of septic shock is still high in the current at PICU. Adrenal insufficiency is a common problem in the septic shock and also influences on prognosis. Diagnosis and treatment is still controversial. Study objective is aimed at determining the rate of adrenal insufficiency in children in this disease and the role of blood cortisol level for prognosis.

Methods: Prospective, descriptive analytic study of 74 cases with septic shock in Intensive Care Unit and Emergency Department of Children’s Hospital 1 from 10/2008 to 4/2011.

Results: Most children are under 5 years old (81.5%), 46.8% men inside. Malnutrition occupied 14.9%. Most children were admitted to hospital in very serious condition, 100% decompensated shock, 55.4% unmeasured blood pressure, 73% disorder of consciousness with confusion and coma, 46.8% needed to intubated at admission, PRISM II averages 26.6 (10), 94.6% multi-organ dysfunction. Adrenal insufficiency rate was 9.5% at admission, at 6 hours after treatment was 13.5%, and 24^th hour was 31.1%. The rate of adrenal insufficiency was 41.9% overall. Adrenal insufficiency was not related to mortality, but the group’s blood cortisol > 340 ng/ml has a higher mortality rate. 86.3% children with blood cortisol > 180 ng/ml disorders from three or moreb organs, with 16.1% children with blood cortisol < 180 ng/ml (p = 0.018).

The concentration of blood cortisol gradually decreases over three times point research. There are no difference time and the number of vasoactive drugs between two groups of adrenal insufficiency and adrenal sufficiency. Group’s adrenal insufficiency has a higher dopamine dose (p = 0.028)

Conclusion: The majority of hospitalized children is in very serious condition, decompensated shock, many affected organs. The rate of adrenal insufficiency was high in the study. Adrenal insufficiency was not related to mortality. Blood cortisol increased at the time of diagnosis and decreased after. Group’s adrenal insufficiency had a higher dose of Dopamine.

Key words: Sepsis, septic shock, cortisol.