Bé T.H.T, 9 tháng tuổi, được cha mẹ đưa vào viện cấp cứu vì một khối phồng căng cứng và đau  vùng bẹn trái. Các bác sĩ trực chẩn đoán bé bị thoát vị bẹn trái có biến chứng nghẹt ruột và chỉ định  mổ cấp đẩy ruột lại vào ổ bụng kèm cột cắt ống phúc tinh mạc là chỗ ruột sa xuống. Khai thác bệnh sử cho thấy trước đó, khi bé khóc hay cười to kèm vận động mạnh thì người nhà cũng ghi nhận có khối phồng ở bẹn nhưng nghĩ chắc không sao nên không chú ý. Qua trường hợp này, thạc sĩ bác sĩ Vũ Trường Nhân, khoa ngoại tổng hợp bệnh viện Nhi Đồng 2 cho biết thêm các thông tin về bệnh lý này như sau.

Thoát vị bẹn là gì?

Trong thời kì phôi thai, vào khoảng tháng thứ 7, khi tinh hoàn di chuyển xuống bìu sẽ kéo theo nếp phúc mạc tạo thành một túi dạng ống gọi là ống phúc tinh mạc. Bình thường khi trẻ sinh ra thì ống này đóng lại, nếu ống này không đóng lại thì sẽ tạo điều kiện cho các cơ quan trong ổ bụng (thường là ruột) chui xuống ống làm thành một khối phồng ở vùng bẹn của trẻ gọi là bệnh lý thoát vị bẹn ở trẻ trai và thoát vị ống Nuck ở trẻ gái.

Tỷ lệ trẻ bị thoát vị bẹn là bao nhiêu và thường gặp ở giới nào?

Bệnh chiếm khoảng từ 0,8-4,4% bệnh lý ở trẻ em, ở trẻ sanh non thì tần suất còn cao hơn, đến 30% tùy theo tuổi thai.

Bệnh gặp ở cả 2 giới nhưng bé trai có tỷ lệ gặp cao hơn bé gái từ 3-10 lần. 

Bệnh lý này có ở 1 bên hay 2 bên và bên nào nhiều hơn?

Bệnh có thể xảy ra ờ 1 bên hoặc cả 2 bên bẹn của trẻ, thường gặp ở bên phải (60%)nhiều hơn so với bên trái(25%) hoặc có khi bé bị cả 2 bên(15%)

Bệnh có thể tự hết không và nếu không điều trị sẽ gây biến chứng gì?

Thoát vị bẹn ở trẻ con là bệnh lý bẩm sinh, không tự hết. Nếu không điều trị thì sẽ xảy ra biến chứng nghẹt dẫn đến các hậu quả sau:

-Ruột,  buồng trứng(ở trẻ gái) trong ổ bụng có thể chui vào ống phúc tinh mạc gây nghẹt dẩn đến hoại tử ruột, buồng trứng nếu không được mổ kịp thời.

-Tổn thương tinh hoàn do mạch máu nuôi tinh hoàn bị chèn ép do nội tạng bị nghẹt.

Các dấu hiệu để nhận biết bệnh lý này?

Thoát vị bẹn biểu hiện bằng một khối phồng vùng bẹn bìu ở trẻ trai và ở gần âm môi ở trẻ gái. Khối phồng này thường xuất hiện to hơn khi bé khóc, rặn đi cầu hay sau vận động mạnh như chạy nhảy, thể dục. Khi không nghẹt thì lúc trẻ nghỉ ngơi hay nằm thì khối thoát vị có thể tự chui vào ổ bụng trở lại, lúc đó nhìn bé lại như bình thường.

Các dấu hiệu để nhận biết thoát vị bẹn bị nghẹt?

Vùng bẹn của trẻ có một khối phồng căng cứng, sờ đau và có thể bé không cho sờ. Đa số các bé nhập viện với tình trạng bứt rức, quấy khóc than đau (đối với trẻ lớn) và bỏ bú, nôn ói(trẻ nhỏ). Thường thì ghi nhận tiền căn có khối phồng lên xuống ở vùng bẹn trước đó ở trẻ, nay khối phồng căng và không xẹp lại như mọi khi.

Độ tuổi nào thì phẫu thuật được?

Khuynh hướng hiện nay là giải quyết sớm khi phát hiện bệnh, nghĩa là mọi lứa tuổi trừ trường hợp bé sinh non hoặc có bệnh lý nặng đi kèm để đề phòng biến chứng nghẹt.

Phương pháp nào để giải quyết bệnh và nếu mổ thì sẹo mổ có to, thời gian lành bệnh?

Cho đến nay thì phẫu thuật là phương pháp duy nhất giải quyết bệnh lý này. Đường mổ là một đường nhỏ khoảng 3-4cm ở vùng nếp gấp bẹn rất khó thấy và đảm bảo tính thẩm mỹ. Thông thường vết mổ sẽ lành và được cắt chỉ sau 7 ngày.

Thế còn thủy tinh mạc hay trứng dái nước thì sao?

Thủy tinh mạc hay dái nước củng là một dạng giống thoát vị bẹn nhưng thay vì là các tạng đi xuống thì ở đây chỉ là nước. Bệnh có thể tự khỏi từ 12 -18 tháng nên không cần điều trị trong giai đoạn này. Sau 2 tuổi nếu bìu vẩn còn nước thì có chỉ định mổ và cách thức mổ cũng như thooát vị bẹn.

Địa chỉ liên lạc để điều trị bệnh?

Các bệnh viện có khoa ngoại nhi như Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2. Ngoài ra đây là một bệnh lý tương đối đơn giản nên có thể thực hiện phẫu thuật và về trong ngày tại đơn vị mổ trong ngày tại 2 bệnh viện trên.