Probiotic và prebiotic được dùng rất phổ biến trong cộng đồng với cái tên rất "bình dân" là "men tiêu hóa", cả hai được bán dưới nhiều hình thức như thuốc, thực phẩm chức năng, bổ sung vào sữa,... Tuy nhiên ích lợi thật sự của chúng như thế nào đã được các nhà nghiên cứu nhận xét ở khía cạnh y học chứng cứ...

Một nghiên cứu vừa được công bố trên mạng Pediatrics ngày 29 tháng 11 năm 2010 của Viện Hàn lâm Nhi khoa Mỹ (American Academy of Pediatrics) về các hiểu biết ích lợi của probiotic và prebiotic trong việc bổ sung vào thực phẩm và sửa công thức.

“Các nhà nghiên cứu đã cố gắng để tối ưu hóa hệ vi khuẩn đường ruột bằng cách thêm probiotic và prebiotic  vào các sản phẩm dinh dưỡng. Nhưng cũng giống như kháng sinh, cách sử dụng và tính hiệu quả của chúng cần được cũng cố bằng các chứng cớ y học”, các tác giả viết. Các báo cáo của nhóm nghiên cứu sẽ giúp thêm thông tin cho những người làm công tác chăm sóc sức khỏe trẻ em có thêm thông tin về ích lợi của probiotic và prebiotic.

Probiotic là các vi sinh sống có nguồn gốc từ thức ăn hay trong sản phẩm chức năng, chúng hoạt động trong hệ vi khuẩn đường ruột. Các nghiên cứu đối chứng ngẫu nhiên cho thấy probiotic có hiệu quả trong điều trị viêm dạ dày ruột do siêu vi, tiêu chảy vì có thể rút ngắn thời gian bệnh trung bình một ngày.

Mặc dù vẫn còn thiếu bằng chứng về ích lợi của probiotic trong điều trị tiêu chảy do kháng sinh, một số nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên đối chứng cũng cho thấy probiotic có tác dụng vừa phải với mục đích dự phòng. Một số chứng cứ ghi nhận, tuy vẫn còn cần thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa, tác dụng dự phòng viêm ruột hoại tử trên trẻ sơ sinh rất nhẹ cân (1000-1500g)

Các khuyến cáo sử dụng probiotic trong điều trị hội chứng ruột kích thích, bệnh Crohn, đau bụng, táo bón, dự phòng các bệnh nhiễm trùng thông thường hay dị ứng cần được nghiên cứu nhiều hơn.

Việc thêm thường xuyên probiotic  vào sữa công thức hay thực phẩm cho trẻ chưa có bằng chứng ích lợi, nhưng có vẻ điều này cũng không gây hại đối với trẻ khỏe mạnh. Nhưng probiotc không khuyên dùng trên trẻ mắc các bệnh mạn tính, bệnh nặng, suy giảm miễn dịch, suy kiệt mạn tính, các trẻ đang mang các thiết bị y khoa trên người.

Prebiotic là thành phần được thêm vào hay tìm thấy trong thực phẩm, đây là thành phần không thể tiêu hóa được nhưng chúng giúp tạo môi trường tốt để các vi khuẩn probiotic phát triển. Prebiotic trong sữa mẹ giúp giảm mắc các bệnh nhiễm trùng thông thường, bệnh chàm trên trẻ khỏe mạnh, nhưng cũng cần thêm nhiều bằng chứng hơn nữa trước khi khuyến cáo thêm prebiotic vào sữa công thức.

“Vấn đề quan trọng là nên chọn chủng vi khuẩn probiotic nào, liều lượng ra sao, cách sử dụng và thời gian dùng bao lâu”, báo cáo kết luận.
 

(Nguồn: Pediatrics. Published online November 29, 2010)